Studimi ka zbuluar ndryshime në shkallë të gjerë në provincën jugore kineze Yunnan dhe rajoneve ngjitur në Mianmar dhe Laos, gjatë shekullit të kaluar. Ndryshimet klimatike, duke përfshirë rritjen e temperaturës, rrezeve të diellit dhe dioksidit të karbonit atmosferik – të cilat ndikojnë në rritjen e bimëve dhe pemëve – kanë ndryshuar vendbanimet natyrore nga shkurre tropikale në savanë tropikale dhe pyje gjetherënëse. Kjo krijoi një mjedis të përshtatshëm për shumë lloje lakuriqësh të natyrës që jetojnë kryesisht në pyje.
Numri i koronavirusëve në një zonë është i lidhur ngushtë me numrin e specieve të ndryshme të lakuriqëve të pranishëm. Studimi zbuloi se 40 specie shtesë të lakuriqëve janë zhvendosur në provincën jugore kineze Yunnan në shekullin e kaluar, duke strehuar rreth 100 lloje të tjera të koronavirusit të lindur nga lakuriqët. Kjo ‘pikë e nxehtë globale’ është rajoni ku të dhënat gjenetike sugjerojnë se mund të ketë lindur SARS-CoV-2.
“Ndryshimi i klimës gjatë shekullit të kaluar e ka bërë vendbanimin në provincën jugore kineze Yunnan të përshtatshme për më shumë specie lakuriqësh”, tha Dr Robert Beyer, një studiues në Departamentin e Zoologjisë të Universitetit të Kembrixhit dhe autori i parë i studimit, i cili kohët e fundit ka marrë një bursë kërkimore evropiane në Institutin Potsdam për Kërkimin e Ndikimit të Klimës, Gjermani.
Ai shtoi: “Të kuptuarit se si është zhvendosur shpërndarja globale e specieve të lakuriqëve si rezultat i ndryshimit të klimës mund të jetë një hap i rëndësishëm në rindërtimin e origjinës së shpërthimit të COVID-19”.
Për të marrë rezultatet e tyre, studiuesit krijuan një hartë të bimësisë në botë siç ishte një shekull më parë, duke përdorur të dhëna për temperaturën, reshjet dhe mbulimin e reve. Pastaj ata përdorën informacionin mbi kërkesat e vegjetacionit të specieve të lakuriqëve të botës për të përpunuar shpërndarjen globale të secilës specie në fillimin e viteve 1900. Krahasimi i kësaj me shpërndarjet aktuale i lejoi ata të shihnin se si ‘pasurimi i specieve’ të lakuriqëve të natës, numri i specieve të ndryshme, ka ndryshuar në të gjithë globin gjatë shekullit të kaluar për shkak të ndryshimit të klimës.
“Ndërsa ndryshimi i klimës ndryshoi vendbanimet, speciet u larguan nga disa zona dhe u zhvendosën në të tjera – duke marrë viruset e tyre me vete. Kjo jo vetëm që ndryshoi rajonet ku janë të pranishëm viruset, por ka shumë gjasa të lejojë ndërveprime të reja midis kafshëve dhe viruseve, duke shkaktuar viruse më të dëmshme të transmetohen ose të evulojnë”, tha Beyer.
Popullsia e lakuriqëve të botës mbart rreth 3,000 lloje të ndryshme të koronavirusit, me secilën specie lakuriqësh natyror që strehon mesatarisht 2,7 koronavirusë – shumica pa shfaqur simptoma. Një rritje në numrin e specieve të lakuriqëve të natës në një rajon të veçantë, e nxitur nga ndryshimi i klimës, mund të rrisë gjasat që një koronavirus i dëmshëm për njerëzit të jetë i pranishëm, i transmetueshëm ose të evuloj atje.
Shumica e koronavirusëve të bartur nga lakuriqët e natës nuk mund të kalojnë te njerëzit.
Por disa koronavirusë që njihen se infektojnë njerëzit ka shumë gjasa të kenë origjinën në lakuriqët e natës, duke përfshirë tre që mund të shkaktojnë fatalitete njerëzore: Lindja e Mesme Respirator Syndrom (MERS) CoV, dhe Sindromi i Frymëmarrjes së Rëndë Akute (SARS) CoV-1 dhe CoV-2.
Rajoni i identifikuar nga studimi si një pikë e nxehtë për një rritje të llojeve të lakuriqëve të nxitur nga klima është gjithashtu shtëpia e pangolinave, të cilat sugjerohet të kenë vepruar si mikpritës të ndërmjetëm të SARS-CoV-2. Virusi ka gjasa të jetë hedhur nga lakuriqët e natës tek këto kafshë, të cilat më pas ishin shitur në një treg të kafshëve të egra në Wuhan – ku ndodhi shpërthimi fillestar i njeriut.
Studiuesit u bëjnë jehonë thirrjeve nga studimet e mëparshme që nxisin politikëbërësit të pranojnë rolin e ndryshimit të klimës në shpërthimet e sëmundjeve virale dhe të adresojnë ndryshimin e klimës si pjesë e programeve të rimëkëmbjes ekonomike COVID-19.
“Pandemia COVID-19 ka shkaktuar dëme të jashtëzakonshme shoqërore dhe ekonomike. Qeveritë duhet të shfrytëzojnë mundësinë për të zvogëluar rreziqet shëndetësore nga sëmundjet infektive duke ndërmarrë veprime vendimtare për të zbutur ndryshimin e klimës”, tha profesor Andrea Manica në Departamentin e Zoologjisë në Universitetin e Kembrixhit, i cili ishte i përfshirë në studim.
“Fakti që ndryshimi i klimës mund të përshpejtojë transmetimin e patogjenëve të botës së egër tek njerëzit duhet të jetë një thirrje urgjente zgjimi për të ulur emetimet globale,” shtoi profesori Camilo Mora në Universitetin e Hawai’i në Manoa, i cili inicioi projektin.
Studiuesit theksuan nevojën për të kufizuar zgjerimin e zonave urbane, tokave bujqësore dhe vendeve të gjuetisë në vendbanimin natyror për të zvogëluar kontaktin midis njerëzve dhe kafshëve që mbartin sëmundje.
Studimi tregoi se gjatë shekullit të kaluar, ndryshimi i klimës ka nxitur gjithashtu rritjen e numrit të specieve të lakuriqëve në rajone përreth Afrikës Qendrore, dhe copa të shpërndara në Amerikën Qendrore dhe Jugore.
Marrë nga Science Daily.
