Nga Isaac Chotiner
Kam biseduar me telefon me Justin Lessler, një profesor i asociuar i epidemiologjisë në Shkollën e Shëndetit Publik Johns Hopkins Bloomberg për të diskutuar njohuritë tona të tanishme mbi pandemin virale. Lessler, i cili ka studiuar shpërthimet e gripit, fruthit dhe kolerës, është veçanërisht i interesuar për modelimin e dinamikës së transmetimit, si një metodë për të kontrolluar përhapjen e sëmundjes. Biseda jonë, e cila është redaktuar për gjatësi dhe qartësi, përfshin mënyrat në të cilat është përmirësuar të kuptuarit tonë të pandemisë, çfarë mund të mësojmë nga përgjigjet e qeverive të ndryshme dhe pse të moshuarit më të vjetër duket se janë më të rrezikuar nga sëmundje serioze.
Si ka ndryshuar të kuptuarit tonë të koronavirusit gjatë një muaji të kaluar, dhe në cilat mënyra?
Unë mendoj në një numër mënyrash. Disa prej tyre sapo kanë konfirmuar disa gjëra për të cilat dyshuam nga SARS dhe koronaviruse të tjera, por nuk ishin të sigurta për to. Për shembull, ne kemi një kuptim shumë më të mirë të asaj që është periudha e inkubacionit tani (mesatarisht pesë ditë) dhe koha e gjenerimit, që është koha ndërmjet kur një person është i infektuar dhe kur ata infektojnë dikë tjetër (rreth gjashtë ditë). Ne kemi filluar të mësojmë shumë më tepër se sa infektiv është dhe konteksti në të cilin është infektiv. Ne kishim sinjale për këtë një muaj më parë, por tani është shumë e qartë se shpërndarja e moshës së vdekjes dhe rezultateve të rënda është e ashpër, me të rriturit më të moshuar që kanë nivele mjaft të the larta të vdekshmërisë, dhe fëmijët e vegjël në thelb nuk vdesin fare. Por ne tani e dimë që fëmijët infektohen. Ishte e paqartë pse nuk kishte raste më parë, por tani ne jemi relativisht të sigurt se ata po infektohen. Ata thjesht nuk sëmuren.
A mund të aplikoni disa numra për disa nga ato gjëra?
Ne jemi mjaft të sigurt, bazuar në të dhënat nga Wuhan, Kinë, se rreth tetëdhjetë përqind e vdekjeve ndodhin tek ata të moshës mbi gjashtëdhjetë vjec, ndërsa më pak se një në një mijë kanë ndodhur në fëmijët nën njëzet vjec. Pra, një shpërndarje ekstremisht e fortë në moshë. Një studim e bëra me Shenzhen C.D.C. ka gjetur – dhe kjo nuk është shqyrtuar ende nga kolegët, është një paraprintim – që normat e infeksionit ishin të ngjashme në fëmijët e vegjël që ishin të ekspozuar sikurse në popullsinë tjetër. Por, sigurisht, ne nuk po shohim që fëmijët po shtrohen në spital dhe të vdesin, kështu që ne e dimë që ata nuk janë simptomatikë për të marrë sëmundje të rëndë.
Kështu që gjithkush mund ta marrë atë, por është sa ndikon tek ju?
Po, nëse sëmureni apo jo. Cfarë do të thotë të kesh një sëmundje është pak e paqartë, por, nëse mund të infektoheni nga virusi, duket se çdokush mund ta bëjë këtë. Por, nëse po mendoni se çfarë do të thotë të merrni një sëmundje dhe sëmureni, atëherë duket se fëmijët janë të paktën të mbrojtur disi.
A kemi një ide pse mund të jetë kështu?
Nuk mendoj se kemi një sens të shkëlqyeshëm pse fëmijët nuk po sëmuren. Kemi disa ide të mira se përse të rriturit më të vjetër mund të vdesin me ritme më të larta se sa të rriturit më të rinj dhe fëmijët. Por pse fëmijët mund të mos sëmuren fare ose të mos sëmuren aq seriozisht sa të tregohen ndonjëherë në të dhëna është pak më pak e qartë.
A ka teori pse kjo është rasti me të moshuarit?
Për sa i përket të rriturve më të vjetër, unë mendoj se ekzistojnë tre teori kryesore. E para është se një nga receptorët e përfshirë në këtë virus është gjithashtu i lidhur me sëmundje kardiovaskulare, dhe se mund të jetë duke përkeqësuar sëmundjen kardiovaskulare, e cila ka tendencë të jetë shumë e pranishme tek të rriturit. Një teori e dytë është se të rriturit e moshuar janë thjesht më të dobët, dhe se popullsitë që janë ndikuar kanë një përqendrim të lartë të brishtësisë. Ne do të kemi një kuptim se sa e vërtetë është pasi sëmundja hyn në popullata ku brishtësia shpërndahet në mënyrë të barabartë në të gjithë popullsinë. Por unë mendoj se njerëzit mendojnë se është pak më shumë se kaq. Një teori e tretë është se mund të jetë një lloj prirjeje imunologjike. Ideja është që disi njerëzit mbi një moshë të caktuar i janë ekspozuar një versioni të koronavirusit më herët në jetën e tyre që në njëfarë mënyre imunologjikisht i parapërgatiti që të kishin një reagim më të rëndë ndaj virusit aktual. Unë mendoj se provat janë akoma të paqarta rreth këtyre teorive, por ato mund të fillojnë të formohen rreth njërës ose tjetrës.
Si ju duket ideja e mbylljes së shkollave?
Unë mendoj se kjo varet nga ajo që po përpiqeni të arrini. Nëse po përpiqeni të ndaloni epideminë që në gjurmët e saj, është me siguri gjëja për të bërë. Nëse po përpiqeni ta ngadalësoni atë, është pak më e komplikuar se kaq, sepse ne me të vërtetë ende nuk e kuptojmë rolin që fëmijët po luajnë në transmetim. Ne e dimë se ata janë infektuar, por nuk e dimë nëse ata infektojnë të tjerët.
Nëse njerëzit po infektojnë njëri-tjetrin dhe fëmijët mund të infektohen, pse nuk do të infektojnë të tjerët?
Ata rrallë zhvillojnë simptoma të rënda. Dhe ka arsye për të besuar se, nëse nuk zhvilloni simptoma dhe jeni më pak të sëmurë, ka më pak të ngjarë të infektoni të tjerët. Nuk është se asnjë fëmijë asimptomatik nuk do të infektojë kurrë një person tjetër, por mund të jetë rasti që ata, të themi, një e qindta ka të ngjarë ta bëjnë këtë si një i rritur simptomatik, dhe ne thjesht nuk e dimë.
Cilat janë mësimet më të mëdha që kemi mësuar nga Kina, Koreja e Jugut dhe Italia?
Padyshim që do të thoja që ajo që Kina ka qenë në gjendje të realizojë ka qenë mjaft mbresëlënëse. Ata kishin një epidemi të egër që dukej sikur ishte jashtë kontrollit dhe duke mbyllur gjithçka ata arritën të ndalonin epideminë në gjurmët e saj. Kjo ishte një arritje mbresëlënëse, megjithëse këto janë masa ekstreme që ne me të vërtetë do të preferonim të mos i ndërmerrnim në shumicën e vendeve në botë, dhe, nëse do të duhej t’i bënim ato kudo, pasojat e atyre mund të ishin vetë keq. Dhe tani Italisë i është dashur të bëjë të njëjtën gjë. Koreja e Jugut duket se ka bërë një punë disi më të mirë për të kapur gjërat thjesht duke përsëritur testimet dhe me masa më të moderuara të distancimit social. Shpresojmë se do të kemi një kuptim se sa mirë funksionoi ku së shpejti.
Si i keni vlerësuar raportet nga laboratorë në të gjithë botën për zhvillimin e një vaksine? A do të ishte zhvillimi i ndryshëm në mes të një krize si kjo?
Unë mendoj se është jashtëzakonisht e rëndësishme dhe diçka për të cilën duhet të punojmë. Jam dakord se ekziston shqetësimi se ndoshta gjërat do të nxitohen për testim te njerëzit pak më shpejt. Por unë mendoj se komuniteti shkencor ka treguar disiplinë mjaft të mirë me atë në të kaluarën e fundit. Ne kemi nevojë për një vaksinë. Një vaksinë mund të bëjë ndryshimin në mes të një katastrofe që mund të bëjmë shumë pak në krahasim me diçka që mund të përmbahet dhe zbutet. Pa një vaksinë, e gjitha që mund të bëjmë është ta përdorim këtë ose ta zgjerojmë atë, ka shumë të ngjarë. Dhe kjo do të jetë një udhëtim i ashpër. Një vaksinë, ose ndonjë trajtim shumë efektiv, është opsioni ynë kryesor për ta bërë atë një udhëtim të qetë.
Shumica e bisedave rreth distancimit social kanë qenë për grupe të mëdha. A po u thua njerëzve në jetën tënde që në thelb të karantifikohen vetë nëse kjo është ajo që ata janë në gjendje të bëjnë, apo është shumë ekstreme?
Sigurisht që secilit në jetën time mbi moshën gjashtëdhjetë e pesë apo shtatëdhjetë unë u kam thënë këtë. Padyshim për këdo në ato grupmoshat e moshuara që është në rrezik shumë personal, unë kam thënë: “Ju duhet të izoloheni”. Unë kam inkurajuar të gjithë të tjerët që di që të minimizojnë kontaktin dhe të ulin sasinë e kontakteve që ata kanë, por, në këtë pikë, të përpiqem të mendoj se çfarë është e qëndrueshme për ta personalisht.
Sa besim keni në përgjigjen e qeverisë federale dhe a shqetësoheni për politizimin e shkencës?
Unë thjesht përpiqem të përqendrohem të bëj atë që mundem dhe të bëj ndryshimin që mundem, duke pasur parasysh çfarëdo ndikimi që kam, duke u munduar t’i përgjigjem asaj që unë shoh si pyetjet më të rëndësishme për sëmundjen. Unë do të shmang pyetjen tuaj, me fjalë të tjera. [Qesh].
Cila është dita juaj mesatare si tani?
Si është dita ime? Kolegu im që më ka vizituar është duke qeshur sepse është i hektike. Unë ngrihem, i çoj fëmijët e mi në shkollë, dhe pastaj jam duke punuar në thelb në lidhje me koronavirus ose duke folur me reporterët deri sa të shkoj. I marr fëmijët në pesë e tridhjetë dhe i dërgoj në shtrat në nëntë. Gruaja ime është e angazhuar në ndërrim të natës, kështu që unë kam përgjegjësi për kujdesin ndaj fëmijëve. Dhe pastaj punoj deri në një ose dy, dhe pastaj ngrihem në 4 A.M. për shishen e qumështit për vajzën time në mes të natës dhe bëje përsëri. Dhe shpresoj se nuk do të shembem.
Dhe nga çfarë përbëhet kryesisht puna?
Kryesisht konsiston në organizimin e njerëzve të tjerë, por shumë prej tyre janë të përqendruara në drejtimin e analizave dhe përpjekjen për të hyrë në të dhëna të pastra, dhe ndihma për të gjetur partnerë të cilët kanë nevojë për ndihmë, por që gjithashtu mund të japin informacione që ndihmojnë përgjigjen globale, dhe pastaj duke punuar me ta për të kuptuar të dhënat e tyre, për të pastruar të dhënat e tyre dhe më pas drejtimin e modeleve të skenarit të planifikimit dhe gjëra të tilla që i ndihmojnë ata të kuptojnë se çfarë po ndodh dhe çfarë mund të vijë.
Isaac Chotiner është shkrimtar i stafit në The New Yorker, ku ai është kontribuesi kryesor në Q. & A., një seri intervistash me figura të mëdha publike në politikë, media, libra, biznes, teknologji, etj.
Teksti origjinal:
https://www.newyorker.com/news/q-and-a/how-epidemiologists-understand-the-novel-coronavirus
